De Wet natuurbescherming (Wnb)
Naast een hoofdstuk over gebiedsbescherming kent de Wnb hoofdstukken over soortenbescherming. Een hoofdstuk over Europees beschermde soorten (bv. vleermuizen). één over beschermde vogels (bv. huismussen) en éen over nationaal beschermde soorten (bv. das). De provincie is bevoegd gezag in het kader van de Wnb.

Omgevingsvergunning
Bij een aanvraag omgevingsvergunning moet onderzocht worden of de Wnb aanhaakt. Duidelijk moet zijn dat er geen beschermde soorten worden geschaad. Relevant is bouwen maar ook aanleggen, kappen en monumenten.

De eerste beoordeling of er beschermde soorten aanwezig kunnen zijn zal vaak gebeuren door een specialist binnen de gemeente of OD. Deze geeft advies om wel of geen aanvullende informatie te vragen. Dit advies kan zijn om de aanvrager te vragen, als aanvullende informatie, om een ecologisch onderzoek. Als dit (rapport van) onderzoek binnen komt zal dit weer worden beoordeelt door de specialist. Hij/zij zal beoordelen of het onderzoek goed is uitgevoerd en of er een uitschrijven verklaring van geen bedevvgb moeten worden aangevraagd. Hierover adviseert hij aan de vergunningverlener.

Toets
Er moet getoetst worden of er door de aangevraagde activiteiten beschermde soorten geschaad worden. Zijn er bv. naden en kieren die toegang kunnen geven tot een vleermuisverblijfplaats in de te verbouwen woning, zit er een jaarrond beschermd vogelnest in de te kappen boom, kunnen er grote modderkruipers zitten in de te dempen sloot etc. etc. Vaak kan dit door een korte beoordeling aan de hand van de aanvraag en googel streetview worden uitgesloten. Maar soms moet als aanvullende informatie gevraagd worden om een Quickscan Flora en Fauna. Uit deze Quickscan kan volgen dat er nader onderzoek moet worden uitgevoerd. Als uit dit nader onderzoek volgt dat er beschermde soorten aanwezig zijn dient er een verklaring van geen bedenkingen (vvgb) gevraagd te worden bij de provincie.

Gemeenten gaan heel verschillend met bovenstaande om. Sommige (best veel) gemeenten toetsen niet, sommige matig en sommige goed. Gemeenten komen daarmee weg, immers ‘beschermde soorten’ maken geen bezwaar. Het is vaak voor gemeente alleen een issue als er kans is op bezwaren van een natuurclub (dit is ook wat er met stikstof is gebeurd dat was ook nooit een issue. Totdat er bezwaren en rechtszaken kwamen). Er is WEL meer aandacht voor beschermde soorten dan in het verleden. Toen was het nog slechter.

Wettelijk belangen
Of de vvgb wordt verleend, is een afweging van de provincie. Naast een beoordeling van de te treffen ecologische maatregelen toets de provincie of de in de Wnb genoemde wettelijke belangen aanwezig zijn. Een vvgb kan alleen worden afgegeven als één van deze belangen aanwezig is. Deze belangen verschillen voor Europese soorten, vogels en Nationale soorten. Ruimtelijke inrichting is bijvoorbeeld wel een belang voor Europese soorten (bv. vleermuizen) maar niet voor vogels. Dit betekent dat als er bv. huismusnesten (een huismussennest is jaarrond beschermd, dus ook als ze niet broeden) aanwezig zijn en het enig belang is bouwen, de vvgb niet wordt afgegeven. De bouwvergunning kan dan niet worden verleend.

Doorlooptijd ecologische onderzoeken
Ecologische onderzoeken kunnen lang duren en zijn, afhankelijk van de te onderzoeken soort, alleen mogelijk in bepaalde perioden van een jaar. Het is dus zaak om tijdig met onderzoeken te beginnen. Als er een vooroverleg voor een aanvraag is, is het dan ook verstandig om beschermde soorten hierin mee te nemen.

Geschreven door: John Rozema